Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Pomiń baner

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

8 marca 2016
Z czego i jak zbudowany jest świat
prof. dr hab. Stanisław Kistryn

22 marca 2016
Świat kwantowy w skali makro: nadprzewodnictwo i nadciekłość 
prof. dr hab. Józef Spałek

5 kwietnia 2016
Komputery i emocje
dr Jan Argasiński

19 kwietnia 2016
Jak działa telefon komórkowy 
dr Tomasz Kawalec

10 maja 2016
Od memristora do psa Pawłowa
dr hab. Piotr Cyganik

24 maja 2016
Kosmiczna sieć 
dr hab. Agnieszka Pollo

13 września 2016
Fizyka baśni, czyli dlaczego nie ma krasnoludków, olbrzymów i dlaczego smoki bały się rycerzy
dr hab. Hubert Harańczyk

27 września 2016
Prawdy i mity w historii matematyki
dr Zdzisław Pogoda

 

 

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Prelegenci

Stanisław Kistryn
Profesor dr hab. Stanisław Kistryn jest fizykiem doświadczalnym w Zakładzie Fizyki Jądrowej Instytut Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego głównym polem zainteresowań jest precyzyjne badanie szczegółów oddziaływań jądrowych w układach kilku nukleonów, w szczególności tzw. sił trójciałowych. Pozostałe obszary jego pracy badawczej obejmują testowanie fundamentalnych symetrii oddziaływań elementarnych, badanie mechanizmów reakcji jądrowych oraz zastosowania metod i technik fizyki jądrowej w różnych dziedzinach nauki.
Jest koordynatorem międzynarodowej grupy eksperymentalnej fizyki kilku nukleonów, obejmującej badaczy z Polski, Holandii, Niemiec, Włoch, Portugalii, Japonii, Indii, USA.
Od roku 2012 pełni w Uniwersytecie Jagiellońskim funkcję Prorektora ds. badań naukowych i funduszy strukturalnych.

Józef Spałek
Prof. dr hab. Józef Spałek jest  Kierownikiem Zakładu Teorii Materii Skondensowanej i Nanofizyki na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ. Stworzył model t-J, który jest powszechnie używany w literaturze światowej do opisu nadprzewodnictwa wysokotemperaturowego. Jest pomysłodawną oryginalnego mechanizmu parowania elektronów w układach ciężkich fermionów, zaindukowanego oddziaływaniami magnetycznymi typu Kondo oraz oddziaływaniem typu Hunda. Opublikował ponad 280 prac w czasopismach międzynarowodych z listy filadelfijskiej oraz około 15 prac popularno - naukowych. Laureat kilkunastu prestiżowych nagród oraz wyróżnień.

Jan Argasiński
Dr Jan Argasiński jest medioznawcą i filozofem. W Zakładzie Technologii Gier na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej zajmuje się badaniem wirtualnej i poszerzonej rzeczywistości. Prowadzi, głównie dla informatyków, zajęcia związane zarówno z tworzeniem jak i analizą gier wideo.

Tomasz Kawalec

Dr Tomasz Kawalec jest adiunktem w Zakładzie Optyki Atomowej Instytutu Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się doświadczalną fizyką atomową, a w szczególności oddziaływaniem światła z atomami. W swoich eksperymentach, używając pól magnetycznych i właśnie światła, chłodzi grupy atomów do temperatur bliskich zera bezwzględnego. Następnie bada ich zachowanie w nietypowych polach elektromagnetycznych, jakie pojawiają się przy powierzchniach metalicznych i dielektrycznych.

Poza tym interesuje się m.in. elektroniką, łącznością radiową, kolejnictwem i astrofotografią.

Piotr Cyganik

Dr hab. Piotr Cyganik jest adiunktem w Zakładzie Fizyki Nanostruktur i Nanotechnologii na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ. Wraz ze swoją grupą studentów zajmuje się badaniami struktury i właściwości pojedynczych warstw molekularnych na powierzchni ciał stałych (Self – Assembled Monolayers), które stanowią obecnie jeden z najszerzej badanych przykładów samoorganizujących się nanostruktur. W swoich eksperymentach posługuje się połączeniem technik mikroskopowych, spektroskopowych oraz spektrometrii masowej współpracując z grupami badawczymi w USA (Uniwersytet Harvarda) i Europie (Uniwersytet w Heidelbergu, Imperial College London, Katolicki Uniwersytet w Leuven). Jest autorem 43 prac naukowych opublikowanych w międzynarodowych czasopismach i cytowanych łącznie ponad 1000 razy przez innych badaczy. W czasie wolnym podróżuje i trenuje pływanie długodystansowe.

Dr hab. Agnieszka Pollo jest astrofizykiem, zajmuje się kosmologią obserwacyjną – badaniami galaktyk, struktur, jakie te galaktyki tworzą i ewolucji Wszechświata. Studiowała astronomię na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, doktorat zrobiła w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN. Pracowała w instytutach naukowych we Włoszech i we Francji. Obecnie pracuje w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego i w Narodowym Centrum Badań Jądrowych w Warszawie. Naukowo zajmuje się badaniami galaktyk i struktury wielkoskalowej Wszechświata w wielkich przeglądach nieba. Kieruje m.in. polską komórką projektu VIPERS (VIMOS Public Extragalactic Redshift Survey).

Hubert Harańczyk
Dr hab. Hubert Harańczyk jest pracownikiem Zakładu Radiospektroskopii Instytutu Fizyki na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej. Prowadzi badania w zakresie fizyki fazy skondensowanej – bada uwodnione sole strontu, szkła porowate, skały roponośne oraz wiązania cementu. W zakresie biofizyki zajmuje się badaniem układów biologicznych tkanek a także organizmów żywych zdolnych przetrwać drastyczne odwodnienie i skrajnie niskie temperatury. Ponadto interesuje się organizmami żywymi: antarktycznymi grzybami zlichenizowanymi, antarktycznymi skoczogonkami, tkankami: włosami (pod kątem zastosowań w przemyśle kosmetycznym), kutikulą stawonogów oraz układami: ciekłymi kryształami liotropowymi, kompleksami DNA, błonami fotosyntetycznymi.

Zdzisław Pogoda
Dr Zdzisław Pogoda jest starszym wykładowcą w Instytucie Matematyki UJ i profesor nadzwyczajny w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Sączu. Interesuje się geometrią różniczkową i jej zastosowaniami, szczególnie w kosmologii, oraz historią matematyki – tu koncentruje się na badaniach historii krakowskiego ośrodka matematycznego i historii problemów klasyfikacji w topologii. Autor lub współautor około stu pięćdziesięciu artykułów o charakterze naukowym i popularnonaukowym (te ostatnie głównie z Krzysztofem Ciesielskim), a także 7 książek oraz trzech podręczników. Za działalność popularyzatorską nagrodzony między innymi Wielką Nagrodą Polskiego Towarzystwa Matematycznego im. Samuela Dicksteina (1995 r.), Nagrodą Rektora UJ im. Hugona Kołłątaja (2006 r.) oraz Nagrodą Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej im. Hugona Steinhausa za rok 1991 (wszystkie nagrody wspólnie z K. Ciesielskim)
Prywatnie lubi wędrować po górach i jeździć na rolkach (łyżwach), interesuje się minerałami oraz zbiera obrazy holograficzne.

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Program

Pytania o strukturę materialną świata i sił, które odpowiadają za jego istnienie nurtują ludzkość od najdawniejszych czasów. Już w starożytności pojawiły się pierwsze idee sugerujące, że materia zbudowana jest hierarchicznie, z coraz mniejszych składników, które oddziałują ze sobą na niezbyt wiele sposobów. Ten pogląd nabierał stopniowo coraz silniejszych podstaw obserwacyjnych i ewoluował do teorii, które dziś określamy jako model standardowy cząstek elementarnych i oddziaływań fundamentalnych.
W wykładzie omówiona zostanie droga poznania materialnego świata przez filozofów i naukowców z kręgu kultury europejskiej, od czasów starożytnej Grecji do dnia dzisiejszego. Pokazane zostaną fascynujące dokonania ludzkiej myśli, z których wynika dzisiejszy obraz materii i sił w przyrodzie, pokazane zostaną narzędzia, którymi współczesna fizyka badania te kontynuuje, a także przedstawione pytania, na które nauka wciąż odpowiedzi poszukuje.

W wykładzie przedstawię zadziwiające cechy nadprzewodnictwa jako przenoszenia energii elektrycznej bez jakichkolwiek strat oraz jego cechy kwantowe w skali naszego świata. Wykład będzie ilustrowany pokazem doświadczalnym nadprzewodnictwa wysokotemperaturowego, m.in. lewitacji magnetycznej służącej do konstrukcji pociągu na poduszce magnetycznej, a także do konstrukcji magnesów dla tomografów rezonansowych.

Wszyscy zdajemy sobie sprawę z prowadzonych współcześnie coraz bardziej zaawansowanych badań nad sztuczną inteligencją. Komputery coraz lepiej radzą sobie z podejmowaniem decyzji, uczeniem się, rozpoznawaniem rzeczy, osób i innych obiektów. Jednym z celów rozwoju badań nad A.I. jest maksymalizacja elastyczności ze strony urządzeń w interakcji człowiek – komputer. Chodzi o to, aby inteligentne przedmioty potrafiły wchodzić z nami w dynamiczne relacje, rozpoznawały nasze intencje i reagowały w stosowny sposób.
Jednym z najważniejszych czynników jakie wpływają na kształt i przebieg procesów komunikacyjnych u ludzi są emocje. Z konstatacji tej wyłania się perspektywa Affective Computing czyli komputerowego (obliczeniowego) przetwarzania stanów afektywnych (emocji). Jeśli powiem pełnią one tak ważną rolę w relacjach człowieka z innym człowiekiem, to czy nie byłoby interesującym wprowadzić ten czynnik w relację między ludźmi a maszynami? Tym bardziej, że badania wykazują, iż niezależnie od naszej na ten temat świadomości – i tak traktujemy interfejsy w sposób emocjonalny. Komu z nas nie zdarzyło się zdenerwować się na ,,oporne" oprogramowanie? Skoro więc i tak obdarzamy komputery afektami, to ,,wystarczy" nauczyć je te stany rozpoznawać i na nie reagować.
Czy jesteśmy więc w stanie nauczyć maszyny odczytywać i interpretować nasze stany emocjonalne? (Jak?)
Czy potrafią one (lub będą potrafiły) wchodzić z nami w nacechowane ,,uczuciowo" relacje? (Po co?)
O tych i innych problemach postaram się opowiedzieć w swoim wystąpieniu.

Wykład omawia zależności allometryczne wiążące własności mechaniczne tkanki, metabolizm i wydolność oddychania dla organizmów żywych z różnych grup systematycznych. Pierwszy raz zauważone przez Galileusza, wynikające z nich związki, definiują rozmiary zwierzęcia w zależności od jego budowy wewnętrznej, czyli pozycji w systematyce zoologicznej. Wyjaśniają, dlaczego człowiek (ze startu zatrzymanego), pchła i szarańcza skaczą na prawie równą wysokość. Pozwalają dowiedzieć się wiele o sposobie życia dawno wymarłych gatunków, na przykład odpowiedzieć na pytanie, czy przyczyną wymarcia dinozaurów była zbyt mała masa mózgu. Wyjaśniają dlaczego latające smoki nie mogły być groźne dla rycerzy, oraz czy wróżki mogły latać lotem zawisowym, a także dla jakich powodów krasnoludki i olbrzymy musiały pozostać tylko domeną wyobraźni pisarskiej.

W historii matematyki, podobnie jak w historii innych dziedzin, powstało wiele mitów, które przez wielu uznane zostały za zdarzenia prawdziwe. Jak naprawdę wyglądała historia odkrycia wzorów Cardana? Dlaczego matematycy nie moją Nagrody Nobla? W jaki sposób zginął Evariste Galois, najmłodszy genialny matematyk w dziejach? Czy zjawisko nazwane Polską Szkołą Matematyczną ma swoje korzenie w Warszawie i Lwowie? Jakie są mechanizmy powstawania historii alternatywnych? Czego dotyczy ,,reguła Arnolda"?
Na wykładzie zostaną podjęte próby odpowiedzi na te i inne pytania z historii matematyki.